Trong nhiều năm qua, khái niệm “Quiet Quitting” – làm việc cầm chừng hoặc âm thầm rời bỏ công việc – đang trở thành một xu hướng đáng lo ngại trong các doanh nghiệp. Hiện tượng này phản ánh sự thiếu hài lòng của nhân viên với văn hóa doanh nghiệp và hệ thống giá trị cốt lõi. Trong khi chủ doanh nghiệp đang hướng tới xây dựng văn hoá coi trọng sự gắn kết, hoà thuận và cùng nhau nỗ lực để đạt kết quả chung, thì “quiet quitting” làm chủ doanh nghiệp không thể biết được vấn đề nội tại gây ra và làm sao để cải thiện. Điều này đang đặt ra nhiều thách thức cho các công ty trong việc giữ chân và phát triển nhân tài.
Nguyên Nhân Chính Dẫn Đến “Quiet Quitting”
1. Không Tương Thích Với Giá Trị Cốt Lõi Doanh Nghiệp
Một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến hiện tượng “quiet quitting” là sự không phù hợp giữa giá trị cá nhân của nhân viên và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Trong khi các doanh nghiệp luôn coi trọng các giá trị như tinh thần đồng đội, đoàn kết, sự cống hiến, thì bên cạnh mục tiêu phát triển sự nghiệp, người lao động còn muốn dành thời gian để đi du lịch, trau dồi kiến thức, chăm sóc sức khỏe. Khi nhân viên không tìm thấy sự đồng điệu giữa những giá trị này với định hướng phát triển của doanh nghiệp, họ dễ dàng cảm thấy mất động lực làm việc và lựa chọn làm việc theo kiểu “đối phó.”
Ví dụ, nếu doanh nghiệp đề cao yếu tố cạnh tranh khắc nghiệt, trong khi nhân viên lại mong muốn một môi trường hài hòa, hợp tác, sự mâu thuẫn này sẽ tạo ra rào cản và dẫn đến việc nhân viên “rời đi trong thầm lặng.”
2. Văn Hóa Doanh Nghiệp Không Đáp Ứng Được Kỳ Vọng
Môi trường làm việc và văn hóa doanh nghiệp có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu suất và sự hài lòng của nhân viên. Một văn hóa doanh nghiệp không phù hợp với kỳ vọng cá nhân sẽ khiến nhân viên cảm thấy lạc lõng và không có động lực cống hiến.
Phong cách làm việc của người trẻ thường đề cao sự tôn trọng, chia sẻ, và sự quan tâm từ cấp trên. Vậy nên, ở nhiều doanh nghiệp khi nhân viên cảm thấy bị đối xử bất công hoặc không được lắng nghe, họ sẽ chọn cách giảm sự đóng góp, thậm chí rời bỏ công việc một cách âm thầm.
3. Thiếu Sự Công Bằng và Đánh Giá Xứng Đáng
Một môi trường không đảm bảo sự công bằng trong đánh giá thành tích và phát triển nghề nghiệp sẽ tạo ra tâm lý bất mãn cho nhân viên. Khi họ cảm thấy những đóng góp của mình không được công nhận xứng đáng, nhân viên sẽ mất đi niềm tin vào tổ chức và lựa chọn cách “cầm chừng,” làm việc cho xong nhiệm vụ thay vì cống hiến hết mình.
Đặc biệt tại Việt Nam, một quốc gia với văn hóa “trọng công, trọng tín,” nếu doanh nghiệp không thực sự quan tâm đến sự công bằng trong lương thưởng hay cơ hội thăng tiến, nhân viên sẽ dễ dàng tìm đến giải pháp rời đi trong yên lặng.
4. Thiếu Cơ Hội Phát Triển và Sự Hỗ Trợ Từ Doanh Nghiệp
Môi trường làm việc không tạo ra cơ hội phát triển và thiếu sự hỗ trợ từ lãnh đạo cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hiện tượng “quiet quitting.” Nhân viên Việt Nam, đặc biệt là thế hệ trẻ, rất coi trọng việc được phát triển bản thân và có cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Khi doanh nghiệp không đầu tư vào các chương trình đào tạo hoặc thiếu sự hỗ trợ từ cấp trên, nhân viên dễ mất dần sự hứng thú và chọn cách làm việc hời hợt để chờ đợi cơ hội tốt hơn từ những nơi khác.
Các Giải Pháp Xây Dựng Văn Hóa Doanh Nghiệp Mạnh Mẽ Tại Việt Nam
Để giảm thiểu hiện tượng “quiet quitting” và xây dựng một môi trường làm việc bền vững, doanh nghiệp cần tập trung vào những yếu tố then chốt sau đây:
1. Định Hướng Rõ Ràng và Lan Tỏa Giá Trị Cốt Lõi
Sử dụng truyền thông nội bộ để đảm bảo mọi nhân viên đều nắm rõ và hiểu được giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Các hoạt động truyền thông cần đa dạng về hình thức và thường xuyên để lan tỏa thông điệp một cách rõ ràng, dễ hiểu.
Tạo các chiến dịch truyền thông nội bộ như “Tuần lễ giá trị cốt lõi,” hoặc “Ngày hội văn hóa doanh nghiệp,” nơi mọi người có thể cùng nhau thảo luận và trải nghiệm về các giá trị này thông qua các trò chơi, tình huống mô phỏng, hoặc câu chuyện thành công.
Lãnh đạo cần làm gương bằng cách thường xuyên nhắc đến và thực hành các giá trị này trong các buổi họp hoặc hoạt động chung. Khi nhân viên thấy lãnh đạo sống và làm việc đúng với giá trị, họ sẽ dễ dàng áp dụng vào công việc hàng ngày.
2. Xây Dựng Môi Trường Hỗ Trợ và Tôn Trọng
Đào tạo về tinh thần hỗ trợ và tôn trọng: Tổ chức các buổi hội thảo, đào tạo về cách giao tiếp, quản lý xung đột và làm việc nhóm để các giá trị này thấm nhuần trong từng nhân viên.
Xây dựng các chính sách hỗ trợ lẫn nhau: Cần có các chính sách linh hoạt về làm việc, nghỉ phép, hỗ trợ về sức khỏe tinh thần nhằm xây dựng môi trường thân thiện, tôn trọng. Điều này giúp nhân viên cảm thấy được quan tâm và có trách nhiệm với nhau.
Khuyến khích sự tôn trọng lẫn nhau qua các kênh phản hồi 360: Thiết lập hệ thống để nhân viên có thể dễ dàng đưa ra phản hồi hoặc ghi nhận những hành động hỗ trợ từ đồng nghiệp. Những phản hồi tích cực này có thể được chia sẻ công khai trong các cuộc họp hoặc bản tin nội bộ để lan tỏa tinh thần tôn trọng và hỗ trợ.
3. Đảm Bảo Sự Công Bằng và Minh Bạch
Thiết lập các quy trình đánh giá nhân viên rõ ràng và lượng hóa: Áp dụng các chỉ số KPI (Key Performance Indicator) hoặc OKR (Objectives and Key Results) rõ ràng và dễ hiểu. Quy trình đánh giá cần đảm bảo mọi người đều nắm rõ các tiêu chí đánh giá để có sự chuẩn bị và nỗ lực.
Đánh giá định kỳ và phản hồi xây dựng: Đảm bảo tổ chức các đợt đánh giá công bằng với tần suất từ 6 tháng đến 1 năm. Sau mỗi đợt đánh giá, nên có các buổi phản hồi cá nhân để chỉ rõ điểm mạnh, điểm yếu và cách cải thiện, giúp thúc đẩy sự phát triển liên tục.
Minh bạch trong phần thưởng và phạt: Công khai các chính sách thưởng, phạt dựa trên kết quả đánh giá. Nhân viên cần thấy rõ sự công bằng và minh bạch trong cách doanh nghiệp khen thưởng và xử lý để củng cố niềm tin vào hệ thống.
4. Tạo Cơ Hội Phát Triển Nghề Nghiệp
Một trong những yếu tố thu hút và giữ chân nhân viên chính là cơ hội phát triển cá nhân. Doanh nghiệp cần tạo ra các chương trình đào tạo, huấn luyện, và lộ trình thăng tiến rõ ràng để nhân viên có thể nhìn thấy tương lai trong tổ chức. Điều này đặc biệt quan trọng đối với lực lượng lao động trẻ tại Việt Nam, những người luôn khao khát được học hỏi và thăng tiến.
Câu Hỏi Thường Gặp Về Cách Quiet Quitting Tác Động Đến Văn Hóa Doanh Nghiệp
1. Quiet Quitting là gì và hiện tượng này có tác động như thế nào đến văn hóa doanh nghiệp?
Quiet Quitting là hiện tượng khi nhân viên làm việc một cách cầm chừng hoặc âm thầm rời bỏ công việc mà không chính thức nghỉ việc. Hiện tượng này phản ánh sự thiếu hài lòng của nhân viên với văn hóa doanh nghiệp và có thể gây ra tình trạng thiếu gắn kết, làm giảm động lực chung trong tổ chức. Điều này làm cho doanh nghiệp khó nắm bắt và cải thiện các vấn đề nội tại.
2. Những nguyên nhân chính nào dẫn đến hiện tượng Quiet Quitting tại các doanh nghiệp Việt Nam?
Có bốn nguyên nhân chính:
(1) Sự không tương thích giữa giá trị cá nhân của nhân viên và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp
(2) Văn hóa doanh nghiệp không đáp ứng được kỳ vọng cá nhân
(3) Thiếu sự công bằng trong đánh giá và đãi ngộ
(4) Thiếu cơ hội phát triển và sự hỗ trợ từ doanh nghiệp.
3. Tại sao sự không tương thích giữa giá trị cá nhân và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp lại dẫn đến Quiet Quitting?
Khi nhân viên cảm thấy giá trị cá nhân không phù hợp với định hướng của doanh nghiệp, họ dễ mất động lực và chọn làm việc đối phó. Ví dụ, nếu doanh nghiệp ưu tiên cạnh tranh khắc nghiệt nhưng nhân viên lại muốn môi trường hài hòa, điều này sẽ tạo ra sự mâu thuẫn và dẫn đến tình trạng Quiet Quitting.
4. Doanh nghiệp có thể làm gì để xây dựng một văn hóa tổ chức mạnh mẽ, giảm thiểu hiện tượng Quiet Quitting?
Doanh nghiệp có thể thực hiện các biện pháp sau: (1) Định hướng rõ ràng và lan tỏa giá trị cốt lõi thông qua truyền thông nội bộ; (2) Xây dựng môi trường hỗ trợ và tôn trọng nhân viên; (3) Đảm bảo sự công bằng và minh bạch trong quy trình đánh giá và đãi ngộ; (4) Tạo cơ hội phát triển nghề nghiệp rõ ràng cho nhân viên.
5. Làm thế nào để doanh nghiệp duy trì sự công bằng và minh bạch trong đánh giá và thưởng phạt để giữ chân nhân tài?
Doanh nghiệp cần thiết lập quy trình đánh giá rõ ràng, áp dụng chỉ số KPI hoặc OKR để đo lường thành tích. Tổ chức các đợt đánh giá định kỳ với phản hồi cá nhân, và công khai chính sách thưởng phạt để nhân viên thấy được sự công bằng và minh bạch trong cách doanh nghiệp khen thưởng và xử lý.
Hiện tượng “quiet quitting” phản ánh một vấn đề sâu sắc trong văn hóa doanh nghiệp và hệ thống giá trị cốt lõi của tổ chức. Để duy trì sự phát triển bền vững, doanh nghiệp cần chú trọng vào việc xây dựng môi trường làm việc thân thiện, tôn trọng, công bằng và tạo cơ hội cho nhân viên phát triển.
Bạn đau đầu vì không biết phát triển đội ngũ hiệu quả từ đâu? Hãy để NodeX đồng hành cùng bạn trên con đường đào tạo và nâng cấp đội ngũ.
Liên hệ tư vấn với các chuyên gia đến từ NodeX ngay hôm nay để nhận được các ưu đãi và thông tin nhân sự hấp dẫn!
Hotline: 0908.993.022 – 0911.740.111
Email: hello@nodex.asia
Zalo: 0911.740.111
Website: https://nodex.asia/
