Ngày nay, trí tuệ cảm xúc (EI) rất phổ biến và có vai trò quan trọng trong thành công cá nhân. Trí thông minh cảm xúc giúp các nhà lãnh đạo cải thiện bản thân và quản lý doanh nghiệp, công việc, cũng như cuộc sống hiệu quả hơn.

Vào năm 1983, Howard Gardner đã giới thiệu “Khung trí tuệ” và ý tưởng về trí tuệ đa dạng. Ông phân loại trí thông minh thành hai loại: trí thông minh giữa các cá nhân và trí thông minh nội tâm. Trí thông minh giữa các cá nhân giúp hiểu động cơ và mong muốn của người khác, trong khi trí thông minh nội tâm giúp hiểu bản thân, nỗi sợ hãi, cảm xúc và động lực của mình.

Gardner cho rằng chỉ số IQ không đủ để đo lường toàn bộ khả năng của một người. Nhiều yếu tố khác cũng cần thiết để xác định sự thành công. Nghiên cứu đã chứng minh điều này, dẫn đến nhiều bài viết, sách và thảo luận học thuật. Cuối cùng, khái niệm trí tuệ cảm xúc đã ra đời sau nhiều năm phát triển.

MỤC LỤC

Trí tuệ cảm xúc là gì?

Trí tuệ cảm xúc là khả năng học hỏi và phát triển của chúng ta trong việc nhận biết, hiểu rõ và quản lý cảm xúc của chính mình cũng như của người khác. Đây là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến cách chúng ta tương tác với môi trường xung quanh, xây dựng các mối quan hệ và đạt được thành công trong cuộc sống cá nhân và nghề nghiệp.

Trí tuệ cảm xúc được xác định qua các yếu tố sau:

Bạn biết bạn cảm thấy thế nào về người khác

Việc nhận thức rõ ràng về cảm xúc của mình đối với người khác là bước đầu tiên trong việc xây dựng mối quan hệ chất lượng. Khi bạn hiểu được mình đang cảm thấy yêu thương, tôn trọng, ghen tị hay thậm chí là tức giận với ai đó, bạn có thể kiểm soát và điều chỉnh hành vi của mình một cách phù hợp. Sự tự nhận thức này giúp tránh những phản ứng tiêu cực không cần thiết và tạo điều kiện cho giao tiếp hiệu quả hơn.

Bạn biết người khác cảm thấy thế nào về bạn

Khả năng nhận biết và hiểu được cảm xúc của người khác đối với mình là một phần quan trọng của trí thông minh cảm xúc. Điều này bao gồm việc đọc hiểu ngôn ngữ cơ thể, giọng điệu, và các tín hiệu phi ngôn ngữ khác. Khi bạn nhạy bén với cảm xúc của người khác, bạn có thể phản ứng một cách đồng cảm, xây dựng lòng tin và tạo sự kết nối sâu sắc hơn trong các mối quan hệ.

Câu chuyện điển hình về trí tuệ cảm xúc

Jonathan là một quản lý cấp trung của một tập đoàn, anh quản lý 20 nhân viên cấp dưới và kết quả công việc của nhóm mình. Anh đặc biệt giỏi về kỹ thuật và có khả năng kiểm soát công việc tuyệt vời, là người đưa ra ý kiến chuyên môn thuyết phục dành cho ban lãnh đạo trong hầu hết các cuộc họp, là người tự ứng biến và xử lý với đối tác bên ngoài. Tuy nhiên, quá trình làm việc của Jonathan không suôn sẻ. Anh tự coi mình là giỏi nhất trong lĩnh vực của mình, coi thường các quản lý ngang hàng với mình và cả các cấp lãnh đạo cao hơn.

Về mặt nghiệp vụ, anh kiểm soát hết các công việc nhưng khi phối hợp với các trưởng bộ phận khác, họ không làm theo lời anh nói và làm ảnh hưởng đến tiến độ và kết quả chung của cả tổ chức. Sau đó, anh sẽ nhanh chóng đưa ra những bình luận mỉa mai hoặc làm nhục ai đó trước mặt người khác để thể hiện năng lực và quyền lực của anh ta.

Đồng nghiệp và cấp dưới thấy rõ năng lực của Jonathan và khả năng cống hiến cho tổ chức nên đã cố gắng khuyên anh sửa lại hành vi quá khích của mình, tuy nhiên, anh phớt lờ và vẫn duy trì thói quen và cách hành xử cũ.

Nhiều quản lý và đồng nghiệp cảm thấy thất vọng vì lo ngại hành vi của Jonathan sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của công ty. Nếu Jonathan làm bài kiểm tra IQ, điểm số của anh có thể rất cao. Tuy nhiên, anh thường có hành vi thủ đoạn, dễ nổi giận và thể hiện cảm xúc mạnh mẽ. Anh cũng không có nhiều bạn bè. Ít người quan tâm đến anh, họ chỉ làm theo vì bắt buộc. Jonathan là một quản lý có năng lực và thông minh, nhưng trí tuệ cảm xúc của anh lại thấp.

Tin xấu là nếu không có sự hỗ trợ từ cấp trên, Jonathan sẽ gặp nhiều vấn đề khó khăn trong tương lai. Tin tốt là Jonathan có thể trở thành một nhà quản lý xuất sắc nếu anh tập trung rèn luyện trí tuệ cảm xúc để đạt được kết quả ngang bằng với trí thông minh logic của mình.

Trí tuệ cảm xúc quyết định thành công

Thuật ngữ “Trí tuệ cảm xúc” được gán cho nhiều người như Wayne Payne (1985), Leuner (1966), Greenspan (1989), Salovey và Mayer (1990), những người đã sử dụng thuật ngữ này theo nhiều cách khác nhau.

Tuy nhiên, phải đến cuốn sách bán chạy nhất của Daniel Goleman “Trí tuệ cảm xúc: Tại sao nó có thể quan trọng hơn IQ” thì thuật ngữ này mới trở nên phổ biến rộng rãi. Kể từ đó, nhiều bài báo và sản phẩm khác nhau đã xuất hiện với thuật ngữ Trí tuệ cảm xúc và đã mở rộng lĩnh vực này rất nhiều. Giống như IQ, Chỉ số cảm xúc (EQ) cũng có thể đo được. Nghiên cứu cho thấy Chỉ số cảm xúc có thể hiệu quả hơn nhiều trong việc xác định thành công của con người.

Như bạn có thể tưởng tượng, khái niệm này thực sự đã gây tranh cãi khi nó được giới thiệu lần đầu tiên. Kể từ đó, vô số nghiên cứu đã chứng minh độ tin cậy của khái niệm Trí tuệ cảm xúc. Bạn có thể rất giỏi về mặt kỹ thuật nhưng nếu bạn không biết cách xử lý cảm xúc của người khác hoặc bản thân, bạn có thể bị tụt lại phía sau những người có năng lực về mặt cảm xúc hơn, ngay cả khi họ không biết nhiều chi tiết về kỹ thuật như trong trường hợp của Jonathan.

Nói cách khác, vấn đề không chỉ nằm ở khả năng kỹ thuật. Thành công trong cuộc sống của Nhà quản lý phụ thuộc nhiều hơn vào cách họ quản lý cảm xúc của chính mình cũng như của người khác. Quả thực đây là một sự thay đổi tâm lý tuyệt vời và có thể hoàn toàn khác với những gì Nhà quản lý có thể đã được nuôi dưỡng. Hầu hết chúng ta đều trải qua những hệ thống giáo dục thiên về khía cạnh kỹ thuật và logic và dành ít thời gian để rèn luyện về tất cả các kỹ năng cảm xúc quan trọng.

Đây là một tuyên bố lớn và giống như tất cả các tuyên bố lớn, nó phải được hỗ trợ rất nhiều bằng chứng và nghiên cứu. Goleman cung cấp nhiều nghiên cứu điển hình trong các cuốn sách gốc và các cuốn sách tiếp theo của ông cũng như trong nhiều bài viết tiếp theo và thực sự có một bằng chứng thuyết phục về tác động của EI đối với cuộc sống con người nói chung và tới các Nhà lãnh đạo nói riêng.

Một số ví dụ về giá trị lợi ích có được từ việc rèn luyện trí tuệ cảm xúc hay kỹ năng cảm xúc:

Nhiều đại lý bán hàng của L’Oreal được lựa chọn dựa trên năng lực về trí tuệ cảm xúc. Họ làm việc tốt hơn đáng kể so với những nhân viên bán hàng được chọn dựa trên quy trình tuyển chọn cũ của công ty, không áp dụng đánh giá trên trí tuệ cảm xúc.
Nhiều giám sát viên trong nhà máy đã được đào tạo về Trí tuệ cảm xúc đã lắng nghe tốt hơn và giúp nhân viên tự giải quyết vấn đề. Điều này dẫn đến giảm đáng kể số vụ tai nạn mất thời gian (50%) và năng suất của nhà máy tăng lên 250.000 USD (Pesuric & Byham, 1996).
Những người bán hàng được tuyển dụng dựa trên Trí tuệ cảm xúc cho một nhà bán lẻ đồ nội thất có tỷ lệ bỏ việc chỉ bằng một nửa so với những người được tuyển dụng theo quy trình tuyển dụng cũ của công ty (Hay/McBer Research and Innovation Group, 1997).

Nghiên cứu về những nhân viên thu hồi nợ trong các tập đoàn tài chính cho thấy: những người đòi nợ thành công nhất đạt điểm cao hơn đáng kể về năng lực trí tuệ cảm xúc, về khả năng tự thực hiện, tính độc lập và sự lạc quan so với những người đòi nợ đạt điểm trung bình (Bachman và cộng sự, 2000).
Trong những công việc có độ phức tạp trung bình (nhân viên bán hàng, thợ cơ khí), người có thành tích xuất sắc nhất có năng suất cao gấp 12 lần so với những người ở vị trí cuối bảng và năng suất cao hơn 85% so với người có thành tích trung bình. Trong những công việc phức tạp hơn (nhân viên bán bảo hiểm, quản lý tài khoản tài chính), người có thành tích xuất sắc sẽ có năng suất cao hơn 127% so với người có thành tích trung bình. (Hunter, Schmidt, & Judiesch, 1990).
Nghiên cứu về năng lực ở hơn 200 công ty và tổ chức trên toàn thế giới cho thấy: khoảng 1/3 sự khác biệt này đến từ kỹ năng kỹ thuật, trong khi 2/3 là do năng lực trí tuệ cảm xúc. (Goleman, 1998).
Nghiên cứu do HayGroup thực hiện cho thấy sức mạnh của Trí tuệ cảm xúc trong ngành bảo hiểm. Họ đã hỗ trợ phát triển năng lực cảm xúc cho 45 nhân viên bán Bảo hiểm. Họ thành lập hai nhóm phù hợp để so sánh năng suất và doanh số bán hàng của nhóm nhân viên này trong suốt một năm. Nhóm được đào tạo về trí tuệ cảm xúc, kỹ năng cảm xúc hoạt động tốt đến mức công ty quyết định dừng thử nghiệm chỉ sau 7 tháng để họ có thể đào tạo nhóm còn lại và hưởng lợi nhiều hơn từ việc tăng năng suất và doanh số bán hàng!

Để tìm hiểu thêm về Trí tuệ cảm xúc và rèn luyện kỹ năng cảm xúc dành cho Nhà Quản Lý, vui lòng liên hệ với NodeX để được tư vấn chi tiết về Chương trình Đào tạo “Trí tuệ cảm xúc dành cho Nhà lãnh đạo”

Tài liệu tham khảo từ nguồn bản quyền của Skills Converged Ltd.

Biên soạn: Lương Tú Anh